Những sự cố xe và kinh nghiệm chăm sóc lốp ô tô

No comments

Nếu điều kiện tài chính cho phép, việc thay đều một lúc 4 lốp khi tất cả đều đã khá cũ sẽ tạo điều kiện tốt nhất về mặt an toàn, thẩm mỹ, kinh tế hơn là thay thế lần lượt từng lốp vì như vậy sẽ khiến độ cứng và đàn hồi của lốp không cân đối giữa các bánh xe, sẽ làm hư hại nhanh những lốp còn lại.

Duy trì tình trạng của một chiếc lốp tốt an toàn là ưu tiên quan trọng số một.

Bất kể một chiếc lốp mới hay cũ đều có khả năng gặp sự cố này

Các sự cố về lốp

Các sự cố và phiền toái xảy ra do lốp có thể do sự chủ quan và khách quan trong quá trình lưu thông và sử dụng xe, trong đó, phần chủ quan chiếm tỷ lệ rất cao. Nhưng nếu loại bỏ được những điều tiềm ẩn do chủ quan cũng là cách mang lại sự an toàn cho bạn, người đi đường và chống được thất thoát chi phí cho bản thân và xã hội.

Xe đang chạy bị nổ lốp quả thực là một tai họa khôn lường. Một số người hiểu biết kỹ năng phản xạ kèm theo may mắn sẽ thoát được, nhưng cũng có nhiều người trong một tích tắc hoảng loạn không làm chủ được tình huống sẽ tạo ra thảm họa lớn.

Nguyên nhân của việc nổ lốp có thể là do trước đó lốp xe đã bị phồng (chửa), các bề mặt của lốp đã có dấu hiệu nứt, lão hóa, nhất là ở phần thành lốp vốn là điểm xung yếu nhất, hoặc lốp đã có vết cắt nông trên bề mặt nhưng chủ xe không chịu thay mới; hoặc lốp bị vá nhiều lần khiến cho những điểm vá không chịu nổi áp suất, khi xe tăng tổng trọng lượng hơn bình thường do chở người hoặc hàng hóa, kèm theo trong quá trình chạy tạo ra nhiệt và ma sát lớn với mặt đường.

Gặp những hư hỏng trên thành lốp như thế này nên thay lốp mới hơn là thực hiện vá lại

Trường hợp áp suất của lốp xe chỉ giảm sau một thời gian dài từ 2-3 ngày sau khi bơm cũng có thể xuất phát từ nguyên do khí thoát qua van bơm hoặc lỗ vá lâu ngày bị mục.

Nổ lốp được xếp vào loại tình huống khá nguy hiểm bởi có thể khiến xe mất kiểm soát khi vào cua hoặc đi trên đường trơn ướt. Ở đây, áp suất lốp vẫn duy trì ở điều kiện tốt, nhưng bản thân bề mặt của lốp đã không còn đủ độ bám đường do các hoa lốp quá mòn, hoặc bản thân các hoa lốp không phù hợp với điều kiện mặt đường.

Với những xe có hỗ trợ chống trơn trượt hoặc cân bằng xe thì tình trạng kiểm soát còn có thể cứu vãn, nhưng với những dòng xe phổ thông rẻ tiền không tích hợp hệ thống này thì đây quả là một vấn đề lớn.

Dùng vòi nước làm mềm và thổi bùn cát trước khi vệ sinh

Những phiền toái do lốp gây ra cũng không nhỏ, ví dụ như việc áp suất thấp của lốp gây ra tình trạng ỳ xe và tốn nhiên liệu, ngược lại áp suất cao quá lại gây ra tình trạng xóc nảy khi đi qua đường xấu. Có thêm phiền toái nữa là khi xe chạy bị rung lắc cả thân xe hoặc vô-lăng, mặc dù đi trên đường láng mịn và thẳng, tình trạng có thể gia tăng khi đi trên đường xấu, nguyên nhân gây ra có thể do lốp bị phồng, mòn không đều hoặc la-zăng bị vênh tạo ra mất cân bằng động hoặc tĩnh.

Tình trạng ngồi trong xe nhưng cảm nhận rất rõ tiếng ồn của lốp khi chạy tốc độ cao dù là một bộ lốp mới thay, đó là vì loại hoa lốp không thích hợp, trường hợp khác lốp xe chai cứng sau thời gian sử dụng cũng gây nên tiếng ồn cho xe.

Mua và chăm sóc lốp

Một chiếc lốp phải thay thế vì nhiều vấn đề khác nhau: độ mòn đã nhiều dựa trên quan sát và đo các gờ nằm ở rãnh chính. Trên các rãnh này, nhà sản xuất thể hiện các vạch chỉ thị mòn nhô lên từ các rãnh và nên tiến hành đo nhiều vị trí quanh chu vi của lốp. Các vết nứt đều do tác động của môi trường theo thời gian, các vết chém hoặc xước sâu trên thành lốp lộ ra lớp bố, lốp bị chửa (phồng cục bộ), lốp đã thực hiện vá nhiều lần.

Làm vệ sinh cho lốp bằng bàn chải mềm và dung dịch tẩy rửa chuyên dụng

Một chiếc lốp cho dù vừa thay vẫn còn mới nguyên nhưng nếu cần phải thay mới lại vì sự cố nào đó để an toàn bạn cũng không nên tiếc rẻ. Ví dụ lốp mới bị cán phải đinh hoặc có vết xước sâu ở thành lốp, vì vị trí này rất yếu không thể vá được, vùng thực hiện vá chỉ có thể là lưng lốp tính từ sau vai lốp trở vào.

Trường hợp vá lốp phải yêu cầu cửa hàng vá dùng đúng miếng vá hình nấm thực hiện xiên từ trong ra ngoài để bịt hẳn lỗ thủng, tránh bị nước ngấm ngược vào gây hỏng keo và rò rỉ khí, mặt khác vá kiểu này lỗ vá mới có thể chịu được áp suất bằng với các điểm khác trên lốp.

Tuyệt đối không vì sự tiện dụng làm lạm dụng thực hiện vá lốp theo kiểu dùi này

Tuyệt đối không sử dụng kiểu vá rùi từ ngoài bằng dụng cụ nhọn và sợi cao su non, kiểu vá này chỉ có thể chữa cháy cho các loại lốp không săm của xe máy. Đối với xe ôtô, do lốp phải chịu áp lực trọng lượng, chạy tốc độ cao nên sẽ cực kỳ nguy hiểm khi xe bị sụp ổ gà trong lúc lốp nóng tăng áp suất, chỗ vá sẽ không thể chịu nổi. Hơn nữa kiểu vá rùi này không bền và dễ rò rỉ hơi trong thời gian ngắn và phải thay luôn lốp mới.

Bằng việc tự trang bị những kiến thức cơ bản về lốp, cộng với sự tư vấn của các cửa hàng chuyên về lốp xe, người tiêu dùng sẽ thông minh hơn khi quyết định khoản chi phù hợp nhất cho lốp và chọn đúng loại hoa lốp hoặc gần giống với hoa lốp zin theo xe. Thông thường các lốp xe được gắn theo xe đã có sự cân nhắc tính toán tốt nhất từ nhà sản xuất xe, nhất là những hãng bán xe tiêu thụ ngay tại thị trường nơi lắp ráp.

Luôn cố gắng kiểm tra áp suất lốp xe thường xuyên

Khi bạn đã có một bộ lốp xe mới thì cũng vẫn phải duy trì thói quen kiểm tra áp suất, quan sát thường xuyên ở mọi lúc nếu có thể, một chiếc lốp mới vẫn có khả năng mất áp suất ngang một chiếc lốp cũ do bị cán đinh hoặc rò rỉ không khí qua đầu van của la-zăng. Ngoài thói quen quan sát theo cảm tính, hoặc cảm nhận áp suất khi lái xe thì bạn cũng nên sắm một dụng cụ đo kiểm tra áp suất của lốp với giá rất rẻ để có số liệu đo thực tế tốt hơn.

Nhớ rằng nên kiểm tra áp suất khi lốp ở điều kiện bình thường, tức là xe chưa chạy hoặc đã dừng hẳn trong một thời gian thì chỉ số đo áp suất mới chính xác, vì ngay sau khi chạy một quãng đường dài, không khí trong lốp sẽ nở và trị số áp suất này không chính xác. Áp suất ghi trên thành của lốp là mức tối đa, còn áp suất thực tế khi nạp khí cho lốp là áp suất tiêu chuẩn khuyến cáo của nhà cung cấp.

Ngoài việc thường xuyên kiểm tra sự hư hại của lốp thì chúng ta cũng cần thường xuyên vệ sinh và chăm sóc lốp để tăng tính thẩm mỹ, kéo dài thời gian sử dụng đồng thời quan sát tốt hơn những hư hại âm thầm ở lốp.

Không nên dùng vật nhọn hoặc sắc để lấy đất hay bùn đã khô trên bề mặt lốp, nên xịt nước cho mềm và dùng bàn chải sợi nhựa và giẻ làm vệ sinh chỗ bẩn, chú ý giẻ dùng vệ sinh cho lốp không sử dụng cho vệ sinh thân xe vì dính cát. Sử dụng chất tẩy rửa chuyên dụng cho lốp để làm sạch, sau đó xịt dung dịch bảo dưỡng và làm mới bề mặt lốp.

Trong quá trình sử dụng xe cũng nên tạo ra những thói quen có lợi giúp làm tăng tuổi thọ của lốp như không tăng tốc đột ngột khi xe đang dừng, chỉ phanh gấp trong những trường hợp cần thiết và bất khả kháng, tránh những tình huống thành lốp bị tiếp xúc với gờ cao hay vật sắc khi di chuyển, đặc biệt thận trọng tốc độ khi vào những cung đường có nhiều cua gắt, luôn làm chủ tốc độ tránh những tình huống phanh gấp.

Cân chỉnh và đảo lốp

Bảng hướng dẫn đảo lốp

Điều chỉnh góc bánh xe khác với cân bằng bánh xe. Trong khi chỉnh góc bánh xe hơi phức tạp và chia ra nhiều trường hợp, thì cân bằng bánh xe lại đơn giản bằng cách đặt lên máy cân la-zăng xe và kẹp hoặc dán miếng kim loại lên la-zăng để dùng làm vật đối trọng cân bằng.

Hai loại bảo trì này không làm thường xuyên và chỉ khi xe có triệu chứng rung, lắc hoặc mòn lốp không đều, tay lái nặng,… thì chủ xe sẽ phải nhất thiết mang xe đến các gara hoặc trung tâm lốp và la-zăng để được cân chỉnh. Lợi ích của việc cân chỉnh kịp thời góc bánh xe và lốp mang lại nhiều ích lợi và kinh tế: tiết kiệm xăng, vỏ xe không bị mòn nhanh bất thường, an toàn cho người trên xe, dễ chịu khi ngồi trong xe, xe không gây tạp âm nhiều từ lốp.

Đảo lốp là một việc tốt cho xe và kinh tế. Thông thường, sau một quãng thời gian nhất định (quãng đường xe đi được khoảng 10.000km), ta nên tiến hành đảo lốp. Công việc này có thể tự thực hiện nếu bạn có đầy đủ dụng cụ hỗ trợ, đơn giản hơn thì có thể thực hiện tại một gara hoặc các trung tâm chuyên lốp xe. Việc đảo lốp trên một chiếc xe có thể tiến hành cho 4 bánh xe hoặc đồng thời 5 bánh nếu như bánh xe sơ cua có kích thước, thông số và bề mặt hoa lốp giống với bốn bánh gắn trên xe.

Trong điều kiện hạn hẹp của bài viết, chúng tôi sẽ cố gắng đề cập đến việc đảo lốp đối với từng trường hợp cụ thể trên ba loại dẫn động: cầu trước, cầu sau, dẫn động bốn bánh. Chia ra hai kiểu đảo lốp bình thường và đảo lốp có đổi mặt lốp (áp dụng cho lốp xe bị mòn một bên minh họa bằng một phần lốp bị bôi đen) trước khi thực hiện đảo vị trí.

1. Theo như A với kiểu dẫn động cầu trước, chúng ta sẽ đưa hai bánh trước lui thẳng về vị trí bánh sau, và đưa hai bánh sau ra vị trí bánh trước theo kiểu chéo.
2. Theo như B với kiểu dẫn động cầu sau, chúng ta sẽ đưa hai bánh sau thẳng vào vị trí hai bánh trước, ngược lại hai bánh trước sẽ đổi ra sau nhưng gắn chéo.
3. Theo như C với kiểu dẫn động bốn bánh, chúng ta sẽ thực hiện giống như kiểu dẫn động cầu sau.
4. Theo như D với kiểu dẫn động cầu trước có thêm bánh dự phòng, chúng ta sẽ cất bánh trái phía sau vào vị trí dự phòng, đồng thời bánh dự phòng sẽ đưa vào vị trí phải của bánh trước, hai bánh trước ban đầu sẽ được lui ra phía sau, và bánh phải phía sau ban đầu sẽ gắn chéo lên vị trí bánh trước còn lại.
5. Theo như E với kiểu dẫn động cầu sau có bánh dự phòng, chúng ta sẽ cất bánh phải phía sau làm bánh dự phòng, bánh dự phòng thì gắn vào vị trí bánh phải phía trước, hai bánh trước sẽ gắn chéo thay cho hai bánh sau, và bánh sau ban đầu bên phải được đưa thẳng ra vị trí bánh trái trước.
6. Theo như F với kiểu dẫn động bốn bánh có bánh dự phòng, chúng ta thực hiện giống như E.
7. Theo như 1, lốp mòn một bên với kiểu dẫn động cầu trước ta sẽ thực hiện đảo hai mặt lốp trước vào trong, sau đó thực hiện như A sẽ ra kết quả là 1A.
8. Theo như 2, mòn lốp một bên với kiểu dẫn động cầu sau, chúng ta thực hiện đảo hai lốp phía trước rồi tiến hành làm như B sẽ ra kết quả 2B.
9. Theo như 3 với kiểu dẫn động bốn bánh, chúng ta đảo mặt hai lốp phía trước và làm như B chúng ta sẽ có kết quả như 3C.
10. Theo như 4 với lốp dự phòng, chúng ta tiến hành đảo mặt hai lốp phía trước, sau đó làm như D thì chúng ta sẽ có kết quả như 4D.
11. Theo như 5 với lốp dự phòng, chúng ta đảo mặt hai lốp trước, sau đó làm giống như E ta sẽ được kết quả 5E.
12. Theo như 6 với lốp dự phòng, chúng ta đảo mặt hai lốp trước, sau đó thực hiện như F, sẽ được kết quả 6F.

Những câu hỏi thường gặp

1. Tại sao lại phải tiến hành đảo lốp?

Các lốp ở các vị trí khác nhau sẽ chịu áp lực khác nhau trong quá trình sử dụng. Trên các dòng xe du lịch, lốp trước thường phải chịu áp lực lớn hơn rất nhiều so với lốp sau do sức nặng của động cơ và sức nặng của xe khi đạp phanh. Điều này dẫn đến tình trạng các lốp có độ mòn khác nhau. Lốp mòn không đều còn có thể do tải trọng đặt không đều hoặc do điều kiện đường sá.

Thành lốp mòn không đều là hậu quả của việc góc bánh xe bị lệch và thường xuyên thiếu áp suất

Đảo lốp là một thói quen tốt ngay cả khi các lốp chưa xuất hiện mòn bất thường, nên tiến hành đảo lốp định kỳ sau khi lốp đã đi được từ 8 – 10 nghìn km. Nếu lốp mòn đều ta chỉ tiến hành đảo lốp theo các hướng dẫn, nhưng nếu lốp có hiện tượng mòn một bên ta phải tiến hành đồng thời lật mặt lốp trước khi đảo lốp, song song đó phải tiến hành cân chỉnh lại góc bánh xe.

Nếu có hư hại bất thường hoặc những hư hại khắc phục được cho lốp nhưng không an toàn thì ta nên thay mới lốp. Đối với những lốp mòn tự nhiên, dựa trên các gờ chỉ định mòn nằm trên các rãnh lốp ta sẽ biết được độ mòn của lốp và tiến hành thay thế lốp.

Mối liên quan giữa áp suất và độ mòn của lốp

2. Hiện nay một số xe tải sử dụng lốp đắp. Vậy lốp đắp là gì, dùng loại lốp này có tác hại gì không?

Lốp đắp là loại lốp đã qua sử dụng được gọt bỏ lớp ngoài cho tới lớp thân bố, sau đó được gia công đắp, làm rãnh mới. Một chiếc lốp đắp làm đúng tiêu chuẩn sẽ có độ bền và hiệu năng gần bằng một lốp mới, điều này giúp tiết kiệm đáng kể chi phí và bảo vệ môi trường. Sử dụng lốp đắp thật ra rất kinh tế và an tâm nếu như mua đúng loại lốp đắp của nhà sản xuất uy tín, tránh dùng những loại lốp đắp không nguồn gốc.

3. Các bước xử lý thay bánh xe khi bị xịt lốp?

Đỗ xe trên đường phẳng, kéo thắng tay, chèn bánh bổ sung; sau đó dùng tay đòn và các đầu khóa để mở các đầu ốc lỏng ra nhưng chưa lấy vội ra. Dùng kích nâng xe lên, chú ý để kích đúng vị trí rồi mới tiến hành mở hẳn các đầu ốc và lấy bánh xe bị xịt lốp ra ngoài. Đưa bánh xe dự phòng vào và siết êm lần lượt các đầu ốc theo kiểu siết chéo hình ngôi sao để đảm bảo la-zăng được siết cân và đều. Sau khi hạ kích để bánh xe chạm và chịu lực hoàn toàn xuống mặt đường ta tiến hành siết chặt thêm các đầu ốc.

Chú ý đeo găng tay bảo hộ trong quá trình thao tác và không quên dọn đồ cẩn thận. Nên chạy chậm sau khi thay bánh để chắc chắn mọi thứ thật sự bình thường trước khi bắt đầu đi tốc độ cao hơn.

Cần đặt vào đúng vị trí trên khung gầm xe. Mỗi lái xe cũng cần thực tập thao tác thay lốp vài lần trước khi chính thức sử dụng một chiếc xe mới

4. Cân bằng động là gì? Khi nào thì cần cân băng động? Những dấu hiệu cho thấy bánh xe bị mất cân bằng động?

Cân bằng động là việc cân bằng cho bánh xe không bị rung lắc khi quay. Khi một chiếc xe có triệu chứng như vô-lăng rung lắc, thân xe rung lắc, lốp mòn bất thường, chạy xe rất khó chịu thì ta phải nghĩ đến việc kiểm tra bánh xe xem có phải do mất cân bằng hay không.

Việc cân bằng động cho bánh xe không phải là việc làm thường xuyên, do đó khi xe có những triệu chứng kể trên, bạn nên mang xe tới các trung tâm lốp xe để nhân viên kỹ thuật tháo từng bánh kiểm tra, và tiến hành bấm chì hoặc dán miếng kim loại trên la-zăng để cân bằng cho bánh xe.

Cân bằng động cần được thực hiện bằng máy chuyên dụng

5. Những thói quen nào của người lái ảnh hưởng xấu đến độ bền và cân bằng lốp xe?

Đứng một chỗ quay vô-lăng khi xe chưa chuyển động, đề pa xe hoặc tăng tốc đột ngột, vào cua gắt với tốc độ cao, vệ sinh lốp không thường xuyên để đất và bùn bám vào hoa lốp, thường xuyên phanh gấp không cần thiết trong khi có thể chủ động phanh từ từ trước đó, không chịu giảm tốc độ tối thiểu khi gặp chướng ngại vật hoặc ổ gà, tình trạng mất cân bằng áp suất lốp diễn ra liên tục.

6. Giấy đăng kiểm chỉ ghi thông số kích cỡ lốp. Tôi có thể thay lốp cùng thông số, nhưng khác loại được không? (chẳng hạn thay lốp MT, AT, trong khi xe nguyên bản là HT)?

Theo chuyên gia tư vấn đăng kiểm tại Trung tâm Đăng kiểm 50 – 70V, quy định ghi trên sổ đăng kiểm không đề cập đến các loại lốp (kết cấu và hoa lốp), chỉ đề cập đến kích cỡ chiều cao, độ rộng, đường kính lốp. Do đó tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng thì người sở hữu xe có thể chọn sử dụng các loại lốp đúng nhu cầu của mình nhưng vẫn thể hiện được các thông số cơ bản của lốp.